Sytuacja na rynkach finansowych

Rok 2018 był niekorzystny dla inwestorów na światowych rynkach finansowych. Większość klas aktywów wypracowała ujemną stopę zwrotu (wyjątkiem w tym przypadku były chociażby polskie czy niemieckie obligacje skarbowe). Pomimo przejściowych perturbacji na przełomie stycznia i lutego przez większą część roku ceny akcji na rynkach rozwiniętych rosły, spadając dopiero w ostatnim kwartale roku. Ceny amerykańskich i niemieckich obligacji skarbowych zachowywały się różnie przez większość roku. Rentowności 10-letnich amerykańskich Treasuries rosły nieprzerwanie aż do października. Potem nastąpił ich spadek, ale nie na tyle głęboki, by przebić poziom, z którego rozpoczynały rok. W 2018 roku obniżyły się rentowności 10-letnich niemieckich Bundów. Rok rozpoczął się od silnego ich wzrostu, ale pod koniec lutego tendencja ta się odwróciła, a spadek rentowności niemieckich obligacji przyspieszył pod koniec roku.

Tendencje na rynkach finansowych w 2018 roku kształtowały się pod wpływem wzrostu napięć w globalnych stosunkach handlowych i sygnałów spowalniania wzrostu gospodarczego w głównych gospodarkach. W 2018 roku nastąpiło zaostrzenie polityki handlowej Stanów Zjednoczonych, w tym szczególnie wobec Chin, co skutkowało obustronnymi podwyżkami ceł. Miało to negatywny wpływ na dynamikę handlu światowego i spowodowało pogorszenie klimatu koniunktury w gospodarkach o dużym znaczeniu eksportu – w tym w Niemczech. Tempo wzrostu PKB w Chinach i w strefie euro zaczęło zwalniać. Inwestorzy pod koniec 2018 roku zaczęli się także obawiać, że w warunkach zacieśniania polityki pieniężnej przez bank centralny USA (Fed) może spowolnić także wzrost gospodarczy w tym kraju. Do wzrostu niepewności przyczyniała się także możliwość nieuporządkowanego „Brexitu”, forsowanie przez Włochy nieakceptowanej przez UE polityki fiskalnej, czy też powracające co jakiś czas zapowiedzi nałożenia ceł na auta eksportowane z Europy do USA.

Te wydarzenia nie przeszkodziły jednak Fed w czterokrotnej podwyżce stóp procentowych oraz kontynuowaniu redukcji swojego bilansu. Europejski Bank Centralny z kolei, wraz z końcem 2018 roku, zakończył skup aktywów – kończąc program „luzowania ilościowego”.

Polski rynek akcji zakończył 2018 rok na minusie. Indeks WIG stracił w 2018 roku 9,5%, a indeks WIG20 7,5%. W obliczu wzrostu globalnych indeksów oraz poprawy koniunktury w Polsce, do końca stycznia rosły wszystkie główne indeksy rynku akcji w kraju. Mniej więcej od początku lutego rozpoczął się zsynchronizowany spadek wszystkich indeksów giełdowych. W połowie roku zaznaczyły się różnice w zachowaniu indeksów dużych i małych spółek. Podczas gdy indeks dużych spółek WIG20 ustabilizował się, a nawet lekko wzrósł w drugiej połowie roku, to indeksy średnich i małych spółek mWIG40 i sWIG80 w tym okresie dalej mocno traciły. Na tle wszystkich znaczących sektorów w 2018 roku szczególnie dobrze zachowywał się sektor paliwowy, podczas gdy traciły m.in. banki, energetyka, surowce czy budownictwo.

Indeksy WIG i WIG20

Polskie złotowe obligacje skarbowe po raz kolejny zyskiwały na wartości w 2018 roku. Rentowności spadły na całej długości krzywej dochodowości, przy czym największy ruch wystąpił na obligacjach rocznych oraz 10-letnich. Zachowanie rentowności polskich 10-latek w dużej mierze odwzorowywało zmiany rentowności 10-letnich obligacji niemieckich. Jednocześnie, w ciągu całego roku, doszło do zacieśnienia spreadu w stosunku do niemieckich 10-latek o 31 pb., czemu sprzyjały dobre „fundamenty” polskiej gospodarki. Doceniła to agencja ratingowa S&P podnosząc swój rating kredytowy do poziomu A- z perspektywą stabilną. W całym 2018 roku rentowności 10-letnich obligacji skarbowych spadły o 49 pb. z poziomu 3,30% do 2,81%. Rentowności papierów 5-letnich spadły o 36 pb. osiągając na koniec roku poziom 2,29%, natomiast rentowność 2-letnich obligacji skarbowych spadła w ciągu roku o 37 pb. do 1,34%. Rentowność polskich dłużnych skarbowych papierów wartościowych o rocznym terminie zapadalności spadła o 56 pb. osiągając na koniec roku poziom 0,91%.

Rentowność obligacji skarbowych w 2018 roku

Na głównych rynkach walutowych w 2018 roku, szczególnie pomiędzy marcem a majem, zaznaczyła się wyraźna tendencja umocnienia dolara amerykańskiego wobec innych głównych światowych walut. Wraz ze wzrostem obaw o nieuporządkowany Brexit w drugiej części roku tracił na wartości brytyjski funt. Ostatecznie kurs EUR/USD wyniósł w końcu 2018 roku 1,14, co oznacza umocnienie o 4,8% w stosunku do początku roku. W tym okresie polski złoty osłabił się w stosunku do głównych walut światowych. W całym 2018 roku kurs dolara USA wyrażony w złotych wzrósł o 8,0% do 3,76 zł, natomiast euro na koniec 2018 roku było warte 4,30 zł - co oznacza wzrost kursu o 3,1%. Złoty wyraźnie osłabił się również do franka szwajcarskiego - o 7,0% (kurs CHF/PLN wzrósł do około 3,82 zł).

Kurs złotego